BLOG

Kış dediğimiz zaman aklımıza birçok şey geliyor. Tabii ki aklımıza gelenlerin en başında ise salep ve boza yer alıyor. Her ikisi de binlerce yıllık geçmişleriyle onlarca fayda sağlarken, muhteşem bir lezzet deneyimi yaşatıyorlar bizlere. Üstelik çok sevdiğimiz bu iki içecek hem Türk hem de dünya tarihinde oldukça önemli yerlere sahip. Haydi gelin, hep birlikte kış aylarının vazgeçilmezleri salep ve boza hakkında mutlaka bilmeniz gerekenlere göz atalım…

Salep hakkında mutlaka bilmeniz gerekenler

Severek içtiğimiz salep aslen bir bitkinin dövülmesinden yapılmaktadır. Bu bitki ise tel köklüdür ve salepgiller familyasındandır. Salep orkidesi, orkide, orchis, cam çiçeği, çayırotu ve salep isimleri ile de bilinmektedir. Bitki, dik bir gövdeye ve mor renkli çiçeklere sahiptir. Etrafına muhteşem bir koku yaymaktadır. Kökleri ve köklerindeki iki yumru, kullanılan yerleridir. Salep bitkisi ülkemizde en çok Batı Karadeniz, Marmara, Ege ve Batı Akdeniz'de yetişmektedir. Salebin Türkiye'de en lezzetli olduğu yer ise Kastamonu Taşköprü, Burdur Bucak yöresi ve Yozgat Akdağmadeni ilçeleridir. Ayrıca bu bitki; Arnavutluk, Suriye, Lübnan, Bulgaristan, Yunanistan ve İran gibi birçok ülkede de yetişmektedir.

Salebin hazırlanışı oldukça ilginçtir. Salep bitkisi toprak altından yavaş bir şekilde çıkartılır. Bitki direkt çekilmez, yanındaki topraklar kazılır. Bitki yıkanır, süt ve su içerisinde kaynatılır. Bitki kuruması için güneş ışığında iplere dizilir. Yeteri kadar kuruduktan sonra toz haline getirilir ve daha sonrasında kış aylarının vazgeçilmezi olur. Aynı zamanda salebin onlarca faydası bulunmaktadır. Bunlar arasında;

Sütü sevmeyenler için süt tüketimine ve dolasıyla kalsiyum alımına teşvik edicidir. Kış aylarında gribal enfeksiyon, bronşit ve öksürük rahatsızlıkların yaşandığı anlarda sıcak aromasıyla iç ısıtır.

Tok tutma özelliği bulunmaktadır.

İçerdiği mineraller ile kişinin daha dinç olmasını sağlamaktadır.

Cildin daha parlak ve canlı görünmesini sağladığı bilinmektedir.

İçerdiği yapışkan müsijaj sayesinde dokuların iyileşmesine yardımcı olmaktadır.

Kalbi kuvvetlendirip, vücut ısısını dengelemektedir.

Salep bitkisinin en az 3.000 yıl önce kullanıldığı bilinmektedir. Salebin Türk kültüründe yer alması ise tahmini olarak Türklerin İslamiyet’i kabulüne, yani 8. yüzyıla denk düşmektedir. Fakat kesin olarak bilinen, 17. yüzyılda tıbbi kullanımı ve çeşitli baharatlar ile gül suyu eklenerek içildiğidir. 18. ve 19. yüzyılda ise şeker, bal, pekmez, zencefil, tarçın, gül suyu ve bazı çiçek suları ile tatlandırılarak tüketildiği bilinmektedir. İngiltere'de 18. yüzyılda salepçi dükkanlarının açıldığı; aynı yüzyılın sonunda ise İngiltere'yle birlikte Fransa'nın da sabahları sıcak salep satışı yaptığı bilinmektedir. Atina’da da salep tüketimi geleneksel bir hal almıştır.

Boza hakkında mutlaka bilmeniz gerekenler

''Kışın vazgeçilmezleri'' dediğimiz zaman tabii ki salep ile birlikte boza da akıllara gelenlerdendir. Osmanlı'da sevilen bu içecek günümüzde de oldukça popülerdir. Şeker, su ve darıdan üretilen bu içecek, bilinen en eski Türk içeceklerinden. Bazı kaynaklara göre ise dünyanın bilinen en eski içeceklerindendir. Doğal alkol içeriği ile biranın ilk hali olarak bile adlandırılabilmektedir. Osmanlı döneminde içkinin yasaklandığı dönemde sıkça tüketilmiştir. Bozanın Anadolu coğrafyasına Kıpçak Türkleri tarafından getirildiği bilinmektedir. Buradan Balkanlar'a taşınmıştır. Evliya Çelebi, 17. yüzyılda İstanbul'da 300'den fazla bozacı dükkânı bulunduğu belirtmektedir.  Arap Gezgin İbn Battuta da 14. yüzyıl başlarında kaleme aldığı seyahatnamesinde bozadan; “Tattığında ekşilik hissettiğim için hemen bıraktım. Yemekten çıktığım zaman bunun ne olduğunu araştırdım, anlattılar; Duki (ince bulgur) tanelerinden yapılan bir nebizdir bu. Onlar Hanefi mezhebindendir ve nebiz onlar nezdinde helaldir. Buralılar dukiden yapılmış bu nebize buza (boza) adını veriyorlar.” şeklinde bahsetmektedir. Boza zaman içerisinde birçok kez evrim geçirmiştir. Özellikle Osmanlı-Rus savaşı sonrasında Balkanlar'dan yoğun göç alan İstanbul'da boza süzülmüş, farklı denemeler yapılmış ve farklı kıvamlar elde edilmiştir. Mermer kaplarda saklanmış bu şekilde servis edilmiştir. Bozanın faydaları ise şu şekildedir;

Niasin, tiamin, sodyum, fosfor, demir, kalsiyum, karbonhidrat, riboflavin içerikleriyle tam bir vitamin ve mineral kaynağıdır.

Laktik asit içeriği ile kişiyi mide yanması, gaz, mide ekşimesi ve şişkinlik gibi problemlerden korur.

Anne sütünü artırıcı etkiye sahip olduğu bilinmektedir.

Probiyotik bakımından oldukça zengindir.

Fosfor ve kalsiyum içeriği ile kemiklere iyi gelmektedir.

Yüksek kalorisi ile kilo almak isteyenler için faydalı bir bitkidir.

İşte Elite World Hotels & Resorts, kış mevsiminin bu iki popüler içeceğini sizlere Salep ve Boza Günleri etkinliği ile sunuyor. Size de bu keyifli mevsimin enfes tadını damağınızda hissetmek kalıyor.

Salep ve Boza Günleri, Elite World Hotels & Resorts'te yer alan tüm Coffee Company’lerde 28 Şubat’a kadar devam edecek.

Bu yazılarımız da ilginizi çekebilir:

Kış Aylarında Hastalıklardan Korunmak

Kış Tatili İçin Tercih Edebileceğiniz 8 Muhteşem Rota

Ödem Atmaya Yarayan 7 Çay Tarifi

Hastalıklardan Koruyan 5 Kış Çayı